خیاطی یکی از هنرهای کاربردی و خلاقانه‌ای است که به مهارت، دقت و استفاده از ابزارهای مناسب نیاز دارد. تهیه لیست وسایل مورد نیاز برای خیاطی و خرید وسایل ضروری نه‌تنها فرآیند دوخت را آسان‌تر می‌کند، بلکه باعث افزایش کیفیت و دوام لباس‌های دست‌دوز می‌شود.
وسایل مورد نیاز برای شروع خیاطی
برای آغاز خیاطی، به مجموعه‌ای از وسایل ابتدایی و حرفه‌ای از جمله قیچی، نخ و سوزن، متر، خط کش الگو، صابون خیاطی، سوزن ته گرد و بشکاف و … نیاز دارید که در ادامه به شرح مفصل هر یک از این موارد پرداخته می‌شود.
برای انتخاب ابزار مناسب، توجه به کیفیت و دوام آنها ضروری است. خرید وسایل ارزان ممکن است در ابتدا به‌صرفه به نظر برسد، اما محصولات باکیفیت معمولاً دوام بالاتر و عملکرد بهتری دارند. در صورتی که قصد دارید به‌صورت حرفه‌ای خیاطی کنید، پیشنهاد می‌شود ابزارهایی با کیفیت بالا تهیه کنید تا نتیجه دوخت بهتر و ماندگارتری داشته باشید.
چرخ خیاطی
چرخ خیاطی یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین ابزارها برای شروع خیاطی حرفه‌ای است که نقش کلیدی در سرعت، کیفیت و دقت دوخت دارد. امروزه، با توجه به نیازها و سطح مهارت خیاطان، مدل‌های متنوعی از چرخ خیاطی در بازار موجود هستند که هرکدام ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود را دارند. انتخاب مناسب چرخ خیاطی تأثیر چشمگیری در کیفیت دوخت، سهولت کار و حرفه‌ای‌تر شدن نتیجه نهایی دارد. برای انتخاب چرخ خیاطی مناسب به مقاله راهنمای جامع خرید چرخ خیاطی و چرخ خیاطی ژانومه مراجعه بفرمایید.
انواع چرخ خیاطی:
- چرخ خیاطی خانگی: برای دوخت‌های خانگی سبک مناسب بوده و کاربری آسان‌تری نسبت به سایر چرخ خیاطی‌ها دارد.
- چرخ خیاطی صنعتی: قدرتمند و بادوام، مناسب برای تولید انبوه و دوخت پارچه‌های ضخیم و مقاوم.
- چرخ خیاطی مکانیکی: با کنترل دستی، عملکرد ساده دارد و برای مبتدیان گزینه‌ی مناسبی است.
- چرخ خیاطی الکترونیکی: دارای قابلیت‌های پیشرفته مانند دوخت‌های متنوع، تنظیم سرعت و برنامه‌های خودکار.
- چرخ خیاطی سردوز: برای دوردوزی، جلوگیری از ریش‌ریش شدن لبه‌های پارچه و افزایش دوام دوخت به کار می‌رود.
- چرخ خیاطی زیگزاگ: مناسب برای ایجاد دوخت‌های تزئینی و فرم‌دار روی پارچه.
- چرخ خیاطی گلدوزی: مخصوص دوخت‌های تزئینی و گلدوزی حرفه‌ای روی لباس و پارچه.
- چرخ خیاطی برقی قابل حمل: سبک و کوچک، مناسب برای دوخت‌های ساده و استفاده در منزل یا سفر.
انتخاب چرخ خیاطی مناسب بستگی به نوع کار، میزان مهارت و بودجه دارد. برای خیاطان مبتدی، مدل‌های خانگی مکانیکی یا الکترونیکی مناسب هستند، در حالی که خیاطان حرفه‌ای و تولیدی‌ها نیاز به چرخ‌های صنعتی و تخصصی‌تر دارند. خرید چرخ خیاطی و انتخاب برند و نوع مناسب چرخ خیاطی موضوعی تخصصی و مهم است که باید با مشورت افراد متخصص صورت گیرد.
قیچی خیاطی
قیچی خیاطی یکی از ابزارهای اساسی در خیاطی است که برای برش دقیق پارچه به کار می‌رود. این قیچی‌ها دارای تیغه‌های بلند و تیز هستند تا برش‌های تمیز و بدون نخ‌کشی روی انواع پارچه ایجاد کنند.
انواع قیچی خیاطی:
- قیچی برش پارچه: مخصوص برش انواع پارچه با تیغه‌های مقاوم و بلند.
- قیچی زیگزاگ: برای جلوگیری از ریش‌ریش شدن لبه‌های پارچه.
- قیچی خیاطی کوچک (قیچی نخ‌چین): مناسب برای بریدن نخ‌های اضافی و جزئیات ظریف.
- قیچی مخصوص چرم و پارچه‌های ضخیم: دارای تیغه‌های قوی برای برش پارچه‌های مستحکم.
- قیچی برش الگو: مناسب برای برش دقیق الگوهای کاغذی.
نکات مهم هنگام انتخاب قیچی خیاطی:
جنس تیغه: بهتر است از تیغه‌های استیل ضدزنگ استفاده شود.
راحتی دستگیره: قیچی با دسته ارگونومیک باعث کاهش خستگی دست می‌شود.
اندازه مناسب: بسته به نوع پارچه و کاربرد، اندازه قیچی باید انتخاب شود.
اگر قصد خرید یک قیچی خیاطی باکیفیت دارید، توجه به برند، جنس تیغه و راحتی در استفاده بسیار مهم است. قیمت قیچی خیاطی نیز بسته به برند و نوع آن متفاوت است.
سوزن خیاطی
سوزن خیاطی یکی از ابزارهای اصلی در دوخت و دوز است که بسته به نوع پارچه و روش دوخت، انواع مختلفی دارد. انتخاب درست سوزن باعث افزایش کیفیت دوخت، جلوگیری از آسیب به پارچه و دوخت روان‌تر می‌شود. علاوه بر آن انتخاب سوزن مناسب تأثیر زیادی در سهولت کار و زیبایی لباس دارد. برای مطالعه بیشتر در مورد انواع سوزن خیاطی به مقاله انتخاب سوزن مناسب در خیاطی روی سایت مراجعه بفرمایید.
انواع سوزن خیاطی:
سوزن‌ها در خیاطی و صنایع مختلف دارای انواع و سایزها و شماره‌های گوناگونی هستند و هرکدام برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند. به‌طور کلی، انواع اصلی سوزن شامل موارد زیر هستند:
1- سوزن خیاطی دستی
این نوع سوزن برای دوخت‌های دستی به‌کار می‌رود و شامل مدل‌هایی مانند سوزن معمولی، سوزن ضخیم، سوزن گلدوزی، سوزن لحاف‌دوزی و سوزن مرواریددوزی است.
2- سوزن چرخ خیاطی
این سوزن‌ها برای استفاده در چرخ خیاطی طراحی شده‌اند و در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلف، بسته به نوع پارچه، تولید می‌شوند. مدل‌هایی مانند سوزن استاندارد، سوزن جین، سوزن دوخت چرم، سوزن دوقلو و سوزن کشباف در این دسته قرار دارند.
3- سوزن صنعتی
این سوزن‌ها برای ماشین‌آلات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای پارچه‌های ضخیم، چرم، جیر و دوخت‌های سنگین مناسب هستند.
4- سوزن بافندگی و قلاب‌دوزی
مخصوص بافتنی، قلاب‌دوزی و کارهای تزئینی روی پارچه است و شامل سوزن قلاب‌دوزی، سوزن کاموا و سوزن گلدوزی پیشرفته می‌شود.
5- سوزن تزئینی و خاص
برخی سوزن‌ها برای کاربردهای خاص ساخته شده‌اند، مانند سوزن مرواریددوزی، سوزن مهره‌دوزی، سوزن لحاف‌دوزی، سوزن پزشکی (مانند سوزن بخیه) و مدل‌های مخصوص پارچه‌های ظریف.
هر نوع سوزن بسته به جنس پارچه، نوع دوخت و میزان ظرافت مورد نیاز انتخاب می‌شود.
نکات مهم هنگام انتخاب سوزن:
اندازه و ضخامت: بسته به جنس پارچه، ضخامت مناسب را انتخاب کنید.
مقاومت و جنس: سوزن‌های استیل ضدزنگ دوام بیشتری دارند و کمتر شکسته می‌شوند.
سوزن مناسب برای چرخ‌خیاطی: همیشه از سوزن مخصوص چرخ‌خیاطی استفاده کنید تا از آسیب به دستگاه جلوگیری شود.
هنگام خرید به قیمت انواع سوزن خیاطی و موارد ذکر شده توجه بفرمایید.
سوزن ته گرد
سوزن‌ته‌گرد یکی از ابزارهای ضروری در خیاطی است که برای ثابت نگه‌داشتن پارچه‌ها، اجرای الگوها و دوخت‌های دقیق استفاده می‌شود. این سوزن‌ها دارای سر گرد هستند که مانع از آسیب رسیدن به پارچه می‌شود و کار با آنها راحت‌تر است.
انواع سوزن‌ته‌گرد در خیاطی:
- سوزن‌ته‌گرد استاندارد: مناسب برای پارچه‌های عمومی و کارهای خیاطی روزمره.
- سوزن‌ته‌گرد بلند: این مدل دارای طول بیشتر است و برای پارچه‌های ضخیم و چرخ‌خیاطی کاربرد دارد.
- سوزن‌ته‌گرد سر شیشه‌ای: دارای سر پلاستیکی یا شیشه‌ای رنگی که پیدا کردن آنها روی پارچه راحت‌تر است.
- سوزن‌ته‌گرد نازک و ظریف: برای پارچه‌های لطیف و حساس مانند ابریشم و حریر استفاده می‌شود.
- سوزن‌ته‌گرد مقاوم و ضخیم: مناسب برای پارچه‌های ضخیم مانند جین، کتان و چرم که نیاز به استحکام بیشتری دارند.
- سوزن‌ته‌گرد مرواریدی و تزئینی: علاوه بر کاربرد خیاطی، برای تزیینات لباس و هنرهای دستی نیز به‌کار می‌رود.
نکات مهم هنگام انتخاب سوزن‌ته‌گرد:
جنس و کیفیت: سوزن‌های باکیفیت از استیل ضدزنگ ساخته می‌شوند و دوام بیشتری دارند.
طول و ضخامت: بسته به نوع پارچه، باید اندازه و ضخامت مناسب انتخاب شود.
تعداد و بسته‌بندی: بهتر است مجموعه‌ای از سایزهای مختلف داشته باشید تا در پروژه‌های متنوع استفاده کنید.
خط کش الگو کشی
خط‌کش الگوکشی یکی از ابزارهای ضروری در طراحی و دوخت لباس است که برای رسم خطوط دقیق، تنظیم ابعاد و ایجاد الگوهای استاندارد استفاده می‌شود. این خط‌کش‌ها در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف طراحی شده‌اند تا به خیاطان و طراحان لباس کمک کنند تا الگوهای حرفه‌ای و بدون نقص ایجاد کنند.
انواع خط‌کش الگوکشی:
- خط‌کش صاف: مناسب برای رسم خطوط مستقیم و اندازه‌گیری دقیق.
- خط‌کش منحنی (French Curve) : برای طراحی و رسم خطوط منحنی مانند یقه، حلقه آستین و منحنی‌های بدن.
- گونیا خیاطی: برای تعیین زوایای دقیق در طراحی الگو و تنظیم برش‌ها.
- خط‌کش گرادیان (Hip Curve Ruler) : مناسب برای رسم منحنی‌های دور کمر و باسن در الگوکشی لباس.
- خط‌کش مخصوص اندازه‌گیری دامن و شلوار: برای تعیین میزان بلندی و تنظیم خطوط برش در طراحی این لباس‌ها.
- خط‌کش چندکاره (Multi-Purpose Ruler) : دارای ترکیبی از خطوط صاف و منحنی برای کاربردهای متنوع در الگوکشی.
نکات مهم در انتخاب خط‌کش الگوکشی:
✔ جنس و دوام: خط‌کش‌های مقاوم از جنس پلاستیک فشرده یا فلز دوام بیشتری دارند.
✔ دقت اندازه‌گیری: توجه به درجه‌بندی خط‌کش برای رسم خطوط دقیق ضروری است.
✔ کاربرد و نیاز شخصی: بسته به نوع طراحی و سطح مهارت، انتخاب مناسب‌ترین مدل اهمیت دارد.
استفاده از خط‌کش‌های الگوکشی استاندارد به خیاطان کمک می‌کند تا برش‌های دقیق‌تر و لباس‌هایی با فرم حرفه‌ای‌تر داشته باشند. قیمت خط کش الگو کشی خیاطی در سایت‌های مختلف متفاوت است و بسته به نیاز باید آنها را تهیه نمود.
اتو
اتو یکی از ابزارهای مهم در خیاطی است که برای صاف کردن پارچه، تثبیت دوخت و افزایش کیفیت نهایی لباس استفاده می‌شود. اتو کردن باعث می‌شود درزها مرتب‌تر شوند و لباس حالت بهتری بگیرد، به‌ویژه در مرحله نهایی دوخت که ظاهر حرفه‌ای‌تری به لباس می‌بخشد.
انواع اتو:
- اتو معمولی: مناسب برای استفاده خانگی، با قابلیت تنظیم حرارت.
- اتو بخار: دارای مخزن آب برای ایجاد بخار، مناسب برای صاف کردن چین‌وچروک‌های سخت.
- اتو صنعتی: قدرتمندتر از مدل‌های خانگی، مناسب برای کارگاه‌های خیاطی و تولیدی‌ها.
- اتو پرسی: برای صاف کردن سریع و یکنواخت لباس‌ها، مورد استفاده در خیاطی‌های حرفه‌ای.
- اتو مسافرتی: کوچک، سبک و قابل حمل، مناسب برای استفاده در سفر یا اتوکشی‌های جزئی.
- اتو مخزن‌دار: دارای مخزن بزرگ برای بخاردهی بیشتر، مناسب برای پارچه‌های ضخیم و دوخت‌های حرفه‌ای
نکات مهم هنگام انتخاب اتو:
توان و حرارت اتو: بسته به نوع پارچه، باید اتوی مناسب با درجه حرارت قابل تنظیم انتخاب شود.
کیفیت بخار: اتوهای بخاردهی قوی برای پارچه‌های سنگین و خیاطی حرفه‌ای کاربرد بیشتری دارند.
جنس کفی اتو: بهتر است از جنس سرامیک یا استیل ضدزنگ باشد تا به پارچه آسیب نرساند.
قابلیت تنظیم بخار: برخی مدل‌ها دارای قابلیت تنظیم میزان بخار و حرارت برای پارچه‌های مختلف هستند.
برای خرید اتو بررسی قیمت انواع اتو و برند آن بسیار مهم است که بهتر است با مشورت افراد متخصص صورت گیرد.
اتوی سرد
اتو سرد سنگی خیاطی یکی از ابزارهای سنتی و کاربردی در خیاطی است که از جنس سنگ مرمر صیقلی ساخته شده و برای خط‌گیری لباس و صاف کردن درزها و پرس کردن آنها استفاده می‌شود. وزن این اتو، که معمولاً حدود ۲ کیلوگرم است، باعث ایجاد فشار مناسب روی پارچه شده و به ایجاد خطوط دقیق و منظم کمک می‌کند.
ویژگی‌های اتوی سرد سنگی:
جنس مقاوم و صیقلی: سطح صاف و صیقلی آن مانع از آسیب به پارچه می‌شود.
وزن مناسب برای اتوکشی دقیق: فشار طبیعی سنگ به صاف شدن درزها کمک می‌کند.
عدم نیاز به حرارت: این اتو بدون نیاز به گرما، دوخت را تمیز و حرفه‌ای‌تر می‌کند.
کاربرد در خیاطی حرفه‌ای: به‌ویژه برای اتوکشی درزها و خطوط دوخت روی پارچه‌های مختلف مفید است.
این ابزار در کنار سایر وسایل خیاطی، نقش مهمی در افزایش کیفیت دوخت و نظم لباس‌های دست‌دوز دارد. اگر قصد خرید اتوی سرد سنگی دارید، انتخاب سنگ با کیفیت بالا و سطح کاملاً صاف توصیه می‌شود.
قرقره و دوک نخ
قرقره نخ و دوک نخ از ابزارهای ضروری در خیاطی هستند با این تفاوت که قرقره نخ برای چرخ خیاطی و دوخت دستی مناسب است و مقدار نخ کمتری دارد اما دوک حاوی مقدار بیشتری نخ نسبت به قرقره، مناسب برای خیاطی‌های حجیم است.
انواع دکمه
دکمه‌ها یکی از اجزای مهم در طراحی و دوخت لباس هستند که علاوه بر کاربرد اصلی خود، جنبه تزئینی و زیبایی نیز دارند. انواع مختلف دکمه بسته به جنس، کاربرد و نحوه اتصال، انتخاب می‌شوند.
انواع دکمه در خیاطی:
- دکمه ساده (Flat Button) : رایج‌ترین نوع دکمه، با سوراخ یا پایه برای دوخت روی لباس.
- دکمه فشاری (Snap Button) : بدون نیاز به دوخت، با مکانیزم فشاری برای باز و بسته شدن آسان.
- دکمه جادکمه‌ای (Shank Button) : دارای پایه برجسته، مناسب برای لباس‌های ضخیم.
- دکمه مخفی (Covered Button) : با روکش پارچه‌ای، برای هماهنگی با جنس و رنگ لباس.
- دکمه چوبی : ساخته شده از چوب، مناسب برای لباس‌های کلاسیک و طبیعی.
- دکمه فلزی : مقاوم و بادوام، پرکاربرد در لباس‌های جین، کت و لباس‌های رسمی.
- دکمه پلاستیکی : سبک و مقرون‌به‌صرفه، در رنگ‌ها و اشکال متنوع.
- دکمه مرواریدی : ظریف و براق، مناسب برای لباس‌های مجلسی و زنانه.
- دکمه مغناطیسی : دارای آهنربا، برای باز و بسته شدن سریع بدون نیاز به دوخت.
- دکمه قفلی (Hook & Eye Button) : برای بسته شدن لباس بدون نمایش دکمه روی سطح.
- دکمه تزئینی (Decorative Button) : برای جلوه‌های خاص در طراحی لباس.
انتخاب دکمه مناسب بستگی به نوع لباس، کاربرد و سبک طراحی دارد و انتخاب دکمه‌ها در انواع و رنگ‌های مختلف یکی از تزئینات لباس به شمار می‌رود.
سایر ابزارهای لازم در خیاطی
در کنار وسایل اصلی خیاطی، برخی ابزارهای کمکی و جانبی وجود دارند که به افزایش دقت، کیفیت و راحتی در دوخت و دوز کمک می‌کنند. این ابزارها برای اندازه‌گیری دقیق، برش تمیز و اجرای حرفه‌ای خیاطی ضروری هستند.
متر خیاطی : برای اندازه‌گیری دقیق پارچه و اجرای الگوها
بشکاف: برای باز کردن درزها و رفع اشتباهات دوخت
صابون یا گچ خیاطی : برای علامت‌گذاری روی پارچه هنگام برش
کاربن خیاطی و رولت : برای انتقال خطوط الگو به پارچه
نوار چسب پارچه‌ای : برای ثابت نگه‌داشتن پارچه‌های ظریف و موقتی
چسب پارچه و لایی چسب : برای افزایش استحکام و شکل‌دهی بهتر به لباس
جمع بندی
انتخاب ابزار مناسب برای هر حرفه، به‌ویژه خیاطی، تأثیر چشمگیری بر کیفیت کار دارد. از آنجا که بازار پر از گزینه‌های متنوع با قیمت‌ها و کیفیت‌های متفاوت است، داشتن اطلاعات کافی قبل از خرید می‌تواند کمک کند تا وسایل خیاطی متناسب با نیاز و سطح مهارت انتخاب شود.
یک خیاط مبتدی ممکن است به ابزارهای پایه‌ای مانند قیچی مناسب، نخ و سوزن، متر و الگوهای ساده نیاز داشته باشد، در حالی که یک خیاط حرفه‌ای به ابزارهای پیشرفته‌تر مانند چرخ خیاطی صنعتی، اتو بخار، قیچی‌های برش دقیق و ابزارهای اندازه‌گیری پیشرفته نیاز خواهد داشت.
همچنین شناخت تفاوت‌های کیفیتی بین محصولات ارزان‌قیمت و مدل‌های حرفه‌ای به تصمیم‌گیری بهتر در خرید کمک می‌کند. اگر هدف یادگیری مهارت‌های پایه‌ای باشد، ابزارهای استاندارد و مقرون‌به‌صرفه کفایت می‌کنند، اما برای دوخت لباس‌های حرفه‌ای و سفارشی، داشتن وسایل باکیفیت ضروری است.
مطالعه و تحقیق پیش از خرید لوازم خیاطی، نه‌تنها از هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند، بلکه باعث می‌شود وسایل کارآمد، بادوام و متناسب با نوع کار تهیه شود. داشتن ابزار مناسب، کار خیاطی را آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کند.
در ابتدای دوره نازک‌دوزی آموزشگاه خیاطی بکسا (آکادمی مظفر)، اساتید روش استفاده و انتخاب لوازم مورد نیاز برای خیاطی را به طور جامع و حرفه‌ای آموزش می‌دهند. اگر به طور جدی قصد یادگیری هنر خیاطی را دارید، می‌توانید در دوره‌های آموزشی ما شرکت کنید و با راهنمایی و مشورت اساتید مجرب این آموزشگاه، وسایل مورد نیاز برای خیاطی را به صورت اصولی و با هزینه مناسب تهیه کنید.
