انواع لایی چسب خیاطی

انتخاب و خرید انواع لایی چسب خیاطی می‌تواند برای یک خیاط مبتدی بسیار گیج‌کننده باشد. در این مقاله ابتدا به بررسی مفهوم لایی چسب می‌پردازیم و سپس به چگونگی انتخاب انواع لایی چسب و در نهایت به چگونگی اعمال لایی چسب حرارتی پرداخته می‌شود.

لایی چسب چیست؟

لایی چسب یک لایه اضافی است که در داخل لباس‌ها یا پروژه‌های خیاطی، فقط در نواحی خاص، اعمال می‌شود تا به آن نواحی سفتی، شکل، ساختار و پشتیبانی اضافه کند. این نواحی شامل یقه‌ها، سرآستین‌ها، کمربندها و جیب‌ها می‌شود؛ و برای تثبیت نواحی مانند درزهای شانه یا خطوط گردن به کار می‌رود که ممکن است در غیر این صورت شل و افتاده به نظر برسند.

لایی‌ چسب‌ها در دو نوع اصلی (حرارتی یا دوختنی)، سه بافت اصلی (غیر بافته، بافته و کشباف)، و با ضخامت‌های مختلف (نازک، متوسط، ضخیم) موجود هستند. انتخاب نوع مناسب لایی‌ چسب برای لباس شما بسیار مهم است؛ اگر از الگو استفاده می‌کنید، معمولاً در الگو مشخص می‌شود که آیا لایی‌ چسب نیاز است یا نه و چه نوعی از آن مورد نیاز است.

وقتی می‌خواهید لایی چسب بخرید باید موارد زیر را در نظر بگیرید:

• آیا باید از لایی چسب  دوختنی استفاده کنید یا لایی چسب  چسباندنی؟
• آیا به لایی چسب بافته شده، لایی چسب بدون بافت یا لایی چسب کشباف نیاز دارید؟
• چه ضخامتی از لایی چسب  را باید بخرید (نازک، متوسط، ضخیم)؟
• چه رنگی از لایی چسب مناسب‌تر است؟

این سوالات مهمی هستند که بسته به نوع دوختی که دارید و نوع پارچه‌ای که استفاده می‌کنید، پاسخ‌های مختلفی دارند.

انواع اصلی لایی چسب

لایی چسب‌ها به دو نوع اصلی چسبان و دوختنی تقسیم می‌شوند و هر یک از این انواع بر اساس بافت یا وزن به انواع دیگری نیز تقسیم می‌شوند. تمام انواع لایی چسب‌ها از نوع چسبان یا دوختنی هستند.

لایی چسب چسبان

لایی چسب چسبان (Fusible Interfacing) از انواع لایی چسب خیاطی است که یک طرف آن دارای چسب می‌باشد و با استفاده از حرارت و بخار اتو به پارچه می‌چسبد. این نوع لایی چسب به دلیل سهولت استفاده و سرعت در چسباندن، به خصوص برای مبتدیان بسیار محبوب است و در انواع پارچه‌ای، کاغذی و کشباف موجود است.

نکات انتخاب و استفاده از لایی چسب چسبان

لایی چسب چسبان برای اکثر پارچه‌ها مناسب است، اما در موارد زیر از مصرف آن اجتناب کنید:

– پارچه‌های با بافت ضخیم و برجسته، زیرا چسب به خوبی به پارچه نمی‌چسبد.

– پارچه‌های پرزدار (مانند مخمل / خز)، زیرا فشاری که برای چسباندن چسب لازم است، پارچه را خراب می‌کند.

– پارچه‌های حساس به حرارت مانند پولک، فلزات، پارچه‌های وینیل، زیرا حرارت می‌تواند پارچه را ذوب یا تغییر شکل دهد.

– پارچه‌های با بافت بسیار باز یا شل مانند توری و مشبک چون چسب ممکن است به سطح رویی پارچه نفوذ کند.

لایی چسب دوختنی

لایی چسب دوختنی (Sew-in Interfacing)  انواع لایی چسب خیاطی است که به جای چسباندن با استفاده از حرارت، به پارچه اصلی دوخته می‌شود. این نوع لایی چسب مناسب برای پارچه‌های حساس به حرارت و پارچه‌هایی با بافت برجسته است. لایی چسب دوختنی به پارچه اصلی همانند یک لایه دیگر از پارچه دوخته می‌شود و با دوخت‌ها در جای خود نگه داشته می‌شود.

این نوع لایی چسب برای پارچه‌هایی که نمی‌توانند در معرض حرارت قرار بگیرند، مانند پارچه‌های پولک‌دار، فلزی و پارچه‌های حساس به حرارت، بسیار مناسب است. لایی چسب دوختنی همچنین می‌تواند شکل‌دهی و چین‌خوردگی طبیعی‌تری ایجاد کند، زیرا کمتر باعث چین خوردگی و یا سطح نامنظم روی پارچه می‌شود. لایی چسب دوختنی به پارچه اجازه می‌دهد تا شکل و ساختار طبیعی‌تری داشته باشد و کمتر سفت شود.

نکات انتخاب و استفاده از لایی چسب دوختنی

هنگام دوخت لایی چسب به پارچه، از دوخت‌های دقیق و محکم استفاده کنید تا لایه‌ها به خوبی به یکدیگر متصل شوند.

بسته به نوع پارچه و نیازهای لباس، نوع مناسب لایی چسب دوختنی را انتخاب کنید.

پیش از شروع دوخت، لایی چسب را روی یک تکه کوچک از پارچه تست کنید تا از نتیجه نهایی اطمینان حاصل کنید. لایی چسب دوختنی به شما امکان می‌دهد تا دوخت با کیفیت بالا و حرفه‌ای انجام دهید

انواع لایی چسب بر اساس بافت

انواع لایی چسب خیاطی بر اساس نوع بافت‌شان به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب نوع مناسب لایی چسب می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت و نتیجه نهایی دوخت شما داشته باشد.

لایی چسب پارچه‌ای  

لایی چسب (Woven Interfacing) پارچه‌ای از انواع لایی چسب خیاطی است که به پارچه‌ها کمک می‌کند تا قوام بیشتری یافته و شکل بهتری بگیرند. لایی چسب پارچه‌ای برای لباس‌هایی مانند کت‌ها و پالتوها که نیاز به استحکام و شکل‌دهی دارند، مناسب است.

انواع لایی چسب پارچه‌ای

لایی چسب پارچه‌ای دو مدل دارد:

لایی چسب پرشین

لایی چسب پرشین از انواع لایی چسب خیاطی و نوعی لایی چسبان و پارچه‌ای است که معمولا برای شکل دادن به لباس‌هایی مانند کت و پالتو مورد استفاده قرار می‌گیرد و در دو رنگ سفید و مشکی موجود است. قسمت‌هایی از لباس که در آن از لایی پرشین استفاده می‌شود مواردی چون جادکمه، یقه، مچ و آستین هستند. همچنین از لایی پرشین برای اجتناب از چروک شدن پارچه لباس نیز استفاده می‌شود.

نحوه چسباندن لایی چسب پرشین به پارچه:

قسمت چسب‌دار و صابونی لایی چسب پرشین را به صورت دقیق روی محلی که میخواهید لایی را به آنجا بچسبانید قرار دهید و دقت کنید که لایه چسبدار لایی چسب به سمت پارچه باشد، سپس اتو را روی لایی قرار دهید تا چسب موجود در سطح لایی و صابون آغشته شده به آن، با حرارت آب شده و به خوبی به پارچه بچسبند.

لایی چسب حریر

لایی چسب حریر از انواع لایی چسب خیاطی است که یک سمت آن چسب دارد و با حرارت به لباس می‌چسبد و باعث می‌شود تا لباس ایستایی بهتری داشته باشد. این لایی چسب برای پارچه‌های لطیف مناسب است و برای دوخت انواع مانتو، شومیز و تاپ به کار می‌رود. معمولا از لایی حریر در لباس های مجلسی و مانتوها استفاده می شود و با استفاده از آن، لباس شما فرم بهتری به خود می گیرد.

برعکس لایی پرشین که فقط دو رنگ سفید و مشکی دارد، تنوع رنگی لایی حریر بسیار زیاد است و طیف رنگی گسترده‌ای دارد که برای لباس‌های مجلسی و لباس عروس بسیار مناسب هستند و انواع نازک و ضخیم دارند که چون پارچه‌ای هستند، استفاده از آنها کیفیت کار را فوق‌العاده بالا می‌برد.

نحوه چسباندن لایی چسب حریر به پارچه:

برای چسباندن لایی حریر به پارچه، بهتر است که ابتدا، لایی را به پارچه مورد نظر بچسبانید و سپس پارچه را برش بزنید، زیرا بعضی از پارچه ها ممکن است در اثر حرارت اتو جمع شده و یا بافت آنها شل شود که این مورد می‌تواند کار شما را خراب کند.

برای چسباندن، لایی را از قسمت برجسته، روی پارچه قرار داده، اتو بخار را روی آن گذاشته و بردارید. سعی کنید تا حد امکان از کشیدن اتو روی لایی خودداری کنید و از بخار اتو برای فیکس کردن استفاده کنید. وقتی لایی را چسباندید، پارچه خود را برش بزنید. اگر بعد از برش پارچه تصمیم به چسباندن لایی حریر گرفتید، نگران نباشید در اینجا با احتیاط بیشتری لایی را روی پارچه برش خورده فیکس کنید و سپس آن را اتو کنید فقط مواظب باشید لایی، چروک نخورد.

لایی چسب کاغذی

لایی چسب کاغذی  (Non-Woven Interfacing) از انواع لایی چسب خیاطی است که انعطاف‌پذیری بالایی دارد و برای انواع مختلف پارچه‌ها مناسب است. لایی چسب کاغذی به خصوص برای پارچه‌های نازک و متوسط مناسب است و بدون افزودن حجم زیاد به آنها استحکام می‌بخشد.

کاربردهای لایی چسب کاغذی

• استحکام بخشی به پارچه: مناسب برای پارچه‌های سبک و متوسط که نیاز به استحکام بیشتری دارند.
• استفاده در لباس‌های روزمره: برای انواع لباس‌های روزمره و دوخت عمومی مناسب است.
• دوخت‌های سریع و آسان: به دلیل سهولت استفاده، برای کارهایی که نیاز به زمان کمتر دارند، مناسب است.

نحوه استفاده از لایی چسب کاغذی

اتصال با اتو: معمولاً با استفاده از حرارت و بخار اتو به پارچه اصلی متصل می‌شود. دمای اتو را به میزان مناسب تنظیم کرده و پارچه را به آرامی اتو کنید تا چسب به خوبی به پارچه بچسبد.

برش و آماده‌سازی: لایی چسب را به اندازه و شکل مورد نظر برش دهید و سپس آن را به پارچه اصلی بچسبانید.

نکات مهم در انتخاب لایی چسب کاغذی

 برای پارچه‌های سبک و متوسط از لایی چسب کاغذی استفاده کنید و پیش از شروع کار، لایی چسب را روی یک تکه کوچک از پارچه تست کنید تا از نتیجه نهایی اطمینان حاصل کنید.

لایی چسب کشباف

لایی چسب کشباف (Knit Interfacing) از نخ‌های کشباف تشکیل شده است که قابلیت کشش دارند. این نوع لایی چسب برای پارچه‌های کشباف و پارچه‌هایی که نیاز به انعطاف‌پذیری دارند بسیار مناسب است. لایی چسب کشباف به پارچه اجازه می‌دهد تا به راحتی کشیده و منقبض شود و به همین دلیل برای لباس‌های راحتی و ورزشی ایده‌آل است.

کاربردهای لایی چسب کشباف

• پارچه‌های کشباف: مناسب برای پارچه‌های کشباف و پارچه‌هایی که نیاز به انعطاف‌پذیری دارند، مانند تیشرت‌ها، لباس‌های راحتی و لباس‌های ورزشی.
• لباس‌هایی که به کشش نیاز دارند: برای لباس‌هایی که نیاز به کشش و انعطاف‌پذیری دارند، مانند لباس‌های تمرین، لباس‌های یوگا و لباس‌های ورزشکاران، مناسب است.
• استفاده در قطعاتی که نیاز به شکل‌دهی دارند: برای قطعاتی از لباس که نیاز به شکل‌دهی دارند، مانند یقه‌ها و کمربندها، مناسب است.

نحوه استفاده از لایی چسب کشباف

اتصال با اتو: معمولاً با استفاده از حرارت و بخار اتو به پارچه اصلی متصل می‌شود. دمای اتو را به میزان مناسب تنظیم کرده و پارچه را به آرامی اتو کنید تا چسب به خوبی به پارچه بچسبد.

دوختن به پارچه: در برخی موارد می‌توانید لایی چسب کشباف را به پارچه اصلی بدوزید تا استحکام بیشتری ایجاد شود.

نکات مهم در انتخاب لایی چسب کشباف

لایی چسب کشباف را برای پارچه‌هایی که نیاز به انعطاف‌پذیری دارند انتخاب کنید و همیشه پیش از شروع کار، لایی چسب را روی یک تکه کوچک از پارچه تست کنید تا از نتیجه نهایی اطمینان حاصل کنید.

هنگام انتخاب لایی چسب، به نوع پارچه، نوع دوخت و نیازهای خاص خود توجه کنید. برای پارچه‌های حساس به حرارت از لایی چسب دوختنی استفاده کنید و برای دوخت‌های مبتدی از لایی چسب قابل چسباندن استفاده کنید. همچنین، وزن لایی چسب را بر اساس وزن پارچه انتخاب کنید تا نتیجه نهایی مطلوبی به دست آورید. انواع لایی چسب‌های پارچه‌ای، کاغذی یا کشباف می‌توانند از نوع چسبان یا دوختنی باشند.

انواع لایی چسب بر اساس ضخامت

انواع لایی چسب بر اساس ضخامت به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: نازک، متوسط و ضخیم. هر یک از این دسته‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به توضیح کامل هر یک از این انواع می‌پردازیم.

لایی چسب نازک  (Lightweight Interfacing)

این لایی چسب برای پارچه‌های نازک و سبک مناسب است و بدون افزودن حجم زیاد به این پارچه‌ها استحکام می‌بخشد و انعطاف‌پذیری بالایی دارد.

کاربردها:

– مناسب برای لباس‌های نازک و تابستانی.

– استفاده در بلوزها، پیراهن‌ها و لباس‌های سبک.

لایی چسب متوسط (Mediumweight Interfacing)

این لایی چسب برای پارچه‌های با وزن متوسط مناسب است که  استحکام و شکل‌دهی بیشتری به این پارچه‌ها می‌بخشد و کاربردهای متنوعی دارد.

کاربردها:

– استفاده در انواع لباس‌های روزمره.

– مناسب برای کت‌ها، پالتوها، دامن‌ها و شلوارها.

لایی چسب ضخیم  (Heavyweight Interfacing)

این نوع از لایی چسب به دلیل حالت خشک و مقوایی که به لباس می‌دهد امروزه دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، زیرا هر چقدر لایی ظریف‌تر باشد و شکننده نباشد، ایستایی بهتری دارد. به همین دلیل در کارهای مزون دوزی و سبک‎های جدید خیاطی، معمولا از این لایی استفاده نمی‎شود و لایی‌های نازک و متوسط جایگزین آن شده است.

نکات مهم در انتخاب لایی چسب

هنگام خریداری لایی چسب برای تست کیفیت چسبِ لایی‌ها به این نکته توجه کنید که اگر چسب روی پارچه درشت باشد و به صورت دانه دانه دیده شود و موقع تکان دادن لایی بریزد، یعنی کیفیت پایینی دارد که توجه به این نکته بسیار مهم است. هر چقدر چسب بیشتر در پارچه نفوذ کند و جزئی از بافت پارچه بشود، آن چسب کیفیت بالاتری دارد.

انتخاب نوع مناسب لایی چسب نقش بسیار مهمی در کیفیت و نتیجه نهایی دوخت شما دارد. هر نوع لایی چسب، از لایی چسب دوختنی تا قابل چسباندن و از لایی چسب سبک تا سنگین، ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارد که باید با توجه به نیازهای  و نوع پارچه مورد استفاده قرار گیرد.

برای دوخت‌های مبتدی و روزمره، لایی چسب‌های قابل چسباندن گزینه‌ای عالی هستند. این نوع لایی چسب‌ها به دلیل سهولت استفاده و زمان کوتاه‌تر در چسباندن، به خصوص برای مبتدیان مناسب هستند. اما در مواردی که پارچه حساس به حرارت است یا بافت برجسته دارد، لایی چسب دوختنی بهترین انتخاب است. این نوع لایی چسب به پارچه استحکام بیشتری می‌بخشد و نتیجه‌ای حرفه‌ای‌تر ارائه می‌دهد.

همچنین، وزن لایی چسب نقش مهمی در انتخاب نوع مناسب دارد. لایی چسب‌های نازک برای پارچه‌های نازک و تابستانی، لایی چسب‌های متوسط برای پارچه‌های با وزن متوسط و لباس‌های روزمره می‌باشند که توجه به وزن لایی چسب و پارچه می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت نهایی کار شما داشته باشد.

نهایتاً، انتخاب بین لایی چسب پارچه‌ای، کاغذی یا کشباف بسته به نیازهای خاص کار و نوع پارچه است. هر یک از این انواع ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که باید با دقت مورد بررسی قرار گیرند. قیمت لایی چسب خیاطی بسته به نوع و مقدار آن متفاوت است. با خرید لایی چسب خیاطی متناسب با لباس، می‌توانید دوخت خود را به سطح جدیدی از حرفه‌ای بودن و کیفیت برسانید.

در دوره‌های آموزشگاه بکسا (آکادمی مظفر) انواع نکات مهم و به اصطلاح فوت کوزه‌گری در خیاطی به هنرجویان آموزش داده می‌شود تا علاوه بر آموختن تکنیک‌های دوخت این نکات و ظرافت‌های خاص خیاطی را نیز یاد بگیرید و یک خیاط حرفه‌ای شوید.

امیدوارم این راهنما به شما کمک کرده باشد تا بهترین لایی چسب را برای کارهای دوخت خود انتخاب کنید و به نتایج عالی دست یابید!