اصطلاحات خیاطی در واقع همان کلمات و عبارات مورد استفاده در دنیای خیاطی و فرهنگ لغات، عبارات و تعاریف مربوط به این حرفه است. در این مطلب برخی از رایج ترین اصطلاحات خیاطی را که به احتمال زیاد به آنها برخورد می‌کنید و به آنها نیاز دارید را در اختیار شما قرار داده‌ایم. پس با ما همراه باشید تا در این مقاله راجع به این اصطلاحات خیاطی صحبت کنیم. اما پیش از آن به این موضوع خواهیم پرداخت که چرا اصطلاحات خیاطی مهم هستند؟
چرا دانستن اصطلاحات خیاطی مهم است؟
- درک بهتر الگوها: با دانستن اصطلاحات می‌توانید الگوهای خیاطی را راحت‌تر بخوانید و درک کنید.
- ارتباط موثر با خیاطان دیگر: اگر قصد دارید از یک خیاط کمک بگیرید یا در کلاس‌های خیاطی شرکت کنید، دانستن اصطلاحات به شما کمک می‌کند تا با خیاطان دیگر به راحتی ارتباط برقرار کنید.
- انتخاب پارچه مناسب: با شناخت اصطلاحات مربوط به پارچه، می‌توانید پارچه مناسب برای هر نوع لباسی را انتخاب کنید.
- رفع مشکل دوخت: اگر در حین دوخت با مشکلی مواجه شدید، با دانستن اصطلاحات مربوط به آن مشکل می‌توانید به راحتی راه حل آن را پیدا کنید.
معرفی اصطلاحات رایج در خیاطی
پاترون
یکی از اصطلاحات خیاطی، پاترون است .پاترون یعنی زمانی که از الگوی کشیده شده مطمئن نیستیم یا نتوانسته ایم طرح کامل را روی الگو پیاده کنیم، با پارچه ی بی ارزش مثل چیت، چلوار، متقال می توانیم اول لباسمان را برش بزنیم تا از الگو و طرح مطمئن شویم و بعد از تغییرات روی الگو پارچه ی اصلی را برش می زنیم. به این لباس که از جنس متفاوت از لباس مشتری است پاترون گفته می شود.
شالوده
الگوی اولیه که روی آن، الگوی طرح اصلی مان را طراحی می کنیم.
آت سایز
به اندام هایی که سایز آنها خارج از حد نرمال باشد، آت سایز می گویند.
فاگون
پارچه جیر و مخمل.
مولاژ
تکنیکی که در آن، الگوسازی دوبعدی و روی کاغذ نیست بلکه به صورت سه بعدی و روی بدن انسان یا مانکن سوزنخور توسط پارچه انجام می شود.
ساسون
یکی از اصطلاحات خیاطی که باعث زیبا تر شدن لباس می شود ساسون یا همان پنس نوعی دوخت در قسمت های گشادتر لباس است تا لباس قالب تن دوخته شود.
اوزمان
مقدار گشادی دلخواهی که به پایین لباس میدهیم و می توانیم نسبت به مدلی که مشتری انتخاب کرده است آن را به جای دلخواه صفر کنیم. مثلا اگر مشتری بخواهد لباس از قسمت باسن به پایین کمی ازاد باشد اوزمان را به خط باسن صفر می کنیم. یا اگر مشتری بخواهد لباس از کمر به پایین کمی ازاد باشد اوزمان را به خط کمر وصل می کنیم.
وتاژ
در متد مولر با استفاده از قد کامل و سایز به طور همزمان مشکل ایراد اندامی وتاژ به وجود نمی آید، برای افرادی که در بالاتنه ی پشت و جلو بیشتر از 7 سانتیمتر اختلاف دارند ویژگی اندامی وتاژ یا قوز روی الگو به وجود می آید.
پنل
تکه های مختلف هر الگو را پنل می گویند.
یوک
تکه های کوچک الگو که از بخش اصلی لباس جدا شده است را یوک می گویند.
فاسا:
کوک شل/نوعی دوخت دستی که برای نشانه گزاری خطوط الگو روی پارچه به کار می رود.
گرادینگ
به تغییر سایز به اندازه ی کوچکتر یا بزرگتر کردن سایز الگوی اصلی گفته می شود.
ژوزفین
برش‌هایى روی الگو که در زیر سینه اعمال می شود.
نقاط موازنه
به نقاطی از قطعات لباس که باید در کنار یکدیگر دوخته شوند، نقاط موازنه می گویند.
پای کلاغ/پیکان
به محکم کردن بالای پیلی ها، درزهای کوچک یا ساسون ها می گویند.
شیرازه
همان جادکمه است.
شلال
به نوعی دوخت تزیینی گفته می شود که روی خطوط اصلی لباس به صورت کوک های درشت دوخته می شود.
کلیپ
به چرت های مثلثی شکل روی تکه های لباس می گویند.
گوده
تکه هایی از پارچه که به صورت دایره یا مثلث به لباس دوخته می شود.
پاک دوزی
به لبه دوزی لباس گفته می شود.
پس دوزی
به تودوزی لباس گفته می شود.
درز فرانسوی
در این نوع دوخت لبه های برش خورده ی پارچه پنهان می شود و ظاهری بسیار تمیز و حرفه ای نمایان می شود. این نوع درز بسیار محکم و بادوام است و روی انواع مختلف پارچه می توان آن را استفاده نمود.
دوخت معکوس یا سرقائمی
در جلوی چرخ خیاطی ها یک دسته تعبیه شده. با نگه داشتن این دسته، چرخ خیاطی در جهت عکس کار می کند و در مواقعی که دوخت در موقعیت شروع یا پایان باشد از آن استفاده می شود تا دوخت محکم تری داشته باشیم، که به آن دوخت سرقائمی گفته می شود.
هانش
قسمت باسن روی الگو.
بلوک
به قاب اولیه ی الگو می گویند.
پیلی باکس
به پیلی دوقلو می گویند.
یوگ
برش‌های افقی روی الگو که به حالت تزئینی روی لباس دوخته میشود.
تراک
به شیار یا ترکی پارچه می گویند.
تاک یا نرو
به چین های ریز و یکنواخت می گویند.
رافل
چین هایی که روی پارچه نرم و نازک بصورت خرد داده می شود.
ژانت یا طیاره
بالشتک برای اتو کردن قسمت های مختلف لباس.
شیرینگ
به چند ردیف چین خرد موازی می گویند.
حجاب
نام دیگر قاپک یا نقاب زیرین زیپ شلوار می باشد.
پل
نوار های باریکی که روی کمری دامن یا شلوار برای نگهداری کمربند گذاشته می شود.
پلاکت
چاکی هم از جمله از اصطلاحات خیاطی است که در آن زیپ یا بندینک یا دکمه دوخته می شود.
دراپه
پیلی های مرتبی که با دست کنار یکدیگر شکل گرفته که بیشتر اوقات با اتو پرس می شوند که می توان دراپه را روی مانکن یا تن مشتری و یا حتی در الگوکشی لحاظ کرد.
بغلک یا مرغک
تکه سه گوش کوچیکی زیر فاق شلوار، برای افرادی که ران درشتی دارند و الگوی آنها در عرض پارچه جای نمی گیرد و نمی خواهیم به متراژ پارچه اضافه کنیم، تکنیک مرغک راه حل مناسبی است و جزو اصطلاحات خیاطی می باشد.
آنفورشور
مجموع فاق جلو و پشت را می گویند.
آنتی ژامپ
به درز زیر فاق تا زمین میگویند.
آمپی ژامپ
به درز کنار بدن تا زمین می گویند.
معرفی ابزارهای خیاطی
ماسوره
ابزاری استوانه ای شکل است که نخ دور آن پیچیده می شود و در زیر چرخ، درون ماکو جای می گیرد.
ماکو
ماکو قطعه‌ای فلزی است که داخل چرخ یا زیر سوزن دوخت قرار می‌گیرد. کارخانه‌های ساخت چرخ برای نخ بالایی قطعاتی دیگر در نظر گرفته‌اند که از بیرون چرخ قابل تنظیم و مشاهده هستند اما نخ پایین داستانی کاملا متفاوت دارد، بنابراین برای دوخت و تنظیم کشش نخ‌ها نمی‌توان اهمیت ماکو را نادیده گرفت.
مل / ملین
همان صابون خیاطی؛ وسیله ای گچی یا روغنی در شکل های مختلف مانند مداد، خودکار، ماژیک و صابون معمولی بوده که کاربرد آن علامت گذاریِ الگو روی پارچه میباشد.
رولت
رولت خیاطی وسیله ای دندانه دار و غلتان در خیاطی بوده که با استفاده از آن خط های موجود روی الگو را به روی پارچه منتقل مینمایند، به این صورت که کاربن را در زیر الگو و روی پارچه قرار داده و با غلتاندن رولت روی الگو خط های رسم شده به روی پارچه انتقال می یابد.
کاغذ گراف
کاغذ گراف از خطوط عمودی و افقی تشکیل شده که از برخورد آنها به یکدیگر مربع های ریز تشکیل میشود. از دیگر نام های کاغذ گراف میتوان به کاغذ شطرنجی، کاغذ مختصات، کاغذ میلی متری و کاغذ رسم اشاره کرد.
اشل
نوعی خط کش خیاطی است که یه طرف آن زاویه ی 90 درجه داشته و با کمک آن میتوان کادر الگو، فورم یقه و ساسون ها و حلقه استین را رسم کرد.
زانفیکس
زانفیکس نوعی دیگر از لایی است که حالت دورو دارد. به خودی خود حالت چسبندگی ندارد اما وقتی به آن توسط اتو حرارت می دهید و در محل مورد نظرتان آن را اعمال می کنید در آن قسمت فیکس میشود.
پیستوله
پیستوله‌ی خیاطی یک خط کش منحنی و قوس دار در خیاطی است که خیاط ها از آن برای رسم قوس ها و منحنی های موجود بر روی الگو و لباس، به خصوص قوس یقه و آستین استفاده مینمایند.
نخ زن یا سرنخ زن
یک نوع قیچی خوشدست و کاربردی در هنر خیاطی بوده که برای بریدن و کوتاه کردن سرنخ های اضافی موجود بر روی پوشاک یا چرت زدن پارچه و حتی در مواردی برای باز کردن جادکمه های ظریف دوخته شده بر روی لباس نیز به کار میرود.
سوزن شارپ
به همان سوزن دستی میگویند.
نوار کرسله
نوارى که براى اندازه گیرى به دور کمر میبندند.
ولولت
این تخته برای اتو کردن لباس های مخمل بسیار کاربردیست و به دلیل داشتن سوزن های عمود بر این تخته، خواب پارچه های مخمل در اتو کردن آسیب نمیبیند.
اورلوگ
همان چرخ سردوز است.
.
قیچی زیگزاگ
قیچی دالبرچین بلتکس یا همان قیچی خیاطی زیگزاگ یکی از انواع قیچی میباشد که از آن برای تزیینات و ریش نشدن پارچه وتمیزدوزی اسفاده میشود.
نخ ترویر
نخ نازکی که برای چرخ های سردوز استفاده میشود که حجم اضافی به جای دوخت ما نخواهد داد.
لایی مویی
لایی مویی یا لایی سوزنی، نوعی لایی از جنس پشم میباشد که در دو نوع چسب دار و بدون چسب تولید میشود. لایی مویی برای افزایش مقاومت و قوام پارچه در لباس هایی مانند پالتو مردانه استفاده میشود. نوع بدون چسب لایی مویی برخلاف لایی های چسب دار که به پارچه چسبانده میشوند، باید به پارچه دوخته شود.
علامت های روی الگو
- علامت RS: به معنای روی پارچه است.
- علامت WS:به معنای پشت پارچه.
- علامت F یا فولد:به معنای دولای بسته ی پارچه.
- علامت CB : به معنای خط مرکزی پشت
- علامت CF: به معنای خط مرکزی جلو
سوالات متداول
یادگیری اصطلاحات خیاطی چه اهمیتی دارد؟
یادگیری اصطلاحات خیاطی یکی از مهم ترین مهارت هایی است که هر خیاطی باید بیاموزد. از طرف دیگر استفاده از اصطلاحات خیاطی شما را فردی حرفه‌ای و کاربلد نشان می‌دهد.
مهم ترین اصطلاحات خیاطی چیست ؟
ازجمله مهم ترین اصطلاحات خیاطی می توان به ساسون، پاترون، دراپه اشاره کرد.
