پارچه موهر یکی از لوکسترین و اصیلترین منسوجات دنیاست که بهواسطه الیاف طبیعی بز موهر یا ترکیبات مشابه، بافتی پفدار، لطیف و درخشان دارد. این پارچه در دسته پارچههای زمستانیِ باکیفیت قرار میگیرد و به دلیل ظاهر اشرافی، دوام بالا و حس لمس مخملمانند، در صنعت مد، دکوراسیون و پوشاک رسمی جایگاه ویژهای دارد.
در این مقاله، با تاریخچه، روش تولید، انواع موهر، ویژگیها، کاربردها، تفاوتها و نکات نگهداری آشنا میشوید.
پارچه موهر چیست؟
پارچه موهر (Mohair) از الیاف بز موهر تولید میشود؛ حیوانی که به دلیل الیاف براق، سبک و مقاومش شهرت جهانی دارد. این الیاف پس از چیدن، شستوشو، شانهزنی و ریسندگی، به نخهای لطیف و درخشانی تبدیل میشوند که در نهایت در بافت پارچههای مختلف به کار میروند.
سه ویژگی اصلی موهر:
- درخشندگی طبیعی و براقیت مشابه ابریشم
- خاصیت ارتجاعی بالا و مقاومت در برابر چروک
- لطافت و پفدار بودن با حس لمس مخملی
* بیشتر بخوانید: معرفی 7 پارچه مناسب برای استایل شب یلدا
تاریخچهای کوتاه از پارچه موهر
الیاف موهر قدمتی چند هزار ساله دارند و نخستین بار در منطقه آناتولی و سپس در ایران و ترکیه پرورش داده شدند. بز موهر بعدها به آفریقای جنوبی منتقل شد و امروز این کشور یکی از بزرگترین تولیدکنندگان موهر در جهان است.
موهر از گذشته تا امروز در لباسهای سلطنتی، کتوشلوارهای لوکس، پالتوهای فاخر و پارچههای دکوراتیو استفاده شده است.
روش تولید پارچه موهر
فرآیند تولید موهر شامل مراحل زیر است:
- چیدن الیاف بز موهر (2 تا ۴ بار در سال)
- شستوشو و پاکسازی الیاف برای حذف چربی و ناخالصی
- شانهزنی و مرتبسازی برای یکدست شدن طول الیاف
- ریسندگی و تبدیل الیاف به نخهای لطیف و براق
- بافت پارچه با روشهای مختلف: تاریپودی، بافت حلقوی، یا ترکیبی
- پرداخت نهایی شامل برسکاری، بخاردهی و تثبیت بافت
ترکیب الیاف در پارچه موهر
پارچه موهر میتواند از الیاف کاملاً طبیعی بز موهر یا ترکیبی از موهر با الیاف دیگری مانند پشم، اکریلیک، پلیاستر و نایلون تولید شود. هر ترکیب ویژگیهای متفاوتی از نظر لطافت، درخشندگی، گرما، دوام و قیمت ایجاد میکند. انتخاب نوع ترکیب به کاربرد نهایی پارچه بستگی دارد؛ از مدلهای لوکس و رسمی گرفته تا گزینههای اقتصادیتر برای استفاده روزمره.
۱. موهر ۱۰۰٪طبیعی
این نوع موهر از الیاف خالص بز موهر تولید میشود و بالاترین کیفیت را دارد. لطافت فوقالعاده، درخشندگی طبیعی و وزن بسیار سبک از ویژگیهای اصلی آن است. به دلیل فرآیند تولید محدود و ارزش الیاف طبیعی، این نوع موهر گرانقیمت است و بیشتر در پالتوهای لوکس، کتهای رسمی و پوشاک اشرافی استفاده میشود.
۲. ترکیب موهر + پشم
افزودن پشم به موهر باعث افزایش گرما، مقاومت و دوام پارچه میشود. این ترکیب نسبت به موهر خالص اقتصادیتر است و در عین حال حس لطافت و ظاهر زیبا را حفظ میکند. به همین دلیل انتخابی عالی برای پالتوهای زمستانی، پانچو و کتهای گرم است.
۳. ترکیب موهر + اکریلیک
اکریلیک باعث میشود پارچه سبکتر، ارزانتر و مناسب تولید انبوه باشد. این ترکیب برای برندهایی که بهدنبال تولید اقتصادی با ظاهر مشابه موهر هستند، بسیار کاربردی است. نتیجهٔ این ترکیب پارچهای نرم و خوشفرم است که در مانتوهای پاییزی، ژاکتها و بافتهای سبک استفاده میشود.
۴. ترکیب موهر + پلیاستر
پلیاستر به پارچه دوام بالا، مقاومت در برابر چروک و فرمپذیری بهتر میدهد. این ترکیب برای لباسهایی که نیاز به ایستایی و ظاهر مرتب دارند بسیار مناسب است. به همین دلیل در کتوشلوار، کتهای رسمی و حتی دکوراسیون داخلی (مثل پرده و کوسن) کاربرد گستردهای دارد.
۵. ترکیب موهر + نایلون
نایلون باعث افزایش استحکام، کشسانی و مقاومت سایشی پارچه میشود. این ترکیب برای لباسهایی که باید دوام بیشتری داشته باشند انتخابی هوشمندانه است. معمولاً در لباسهای روزمره، مانتوهای بادوام و پوشاکی که نیاز به انعطاف دارند استفاده میشود.
جدول ترکیبات رایج پارچه موهر
| ترکیب الیاف | ویژگیها | کاربرد |
| موهر ۱۰۰٪ طبیعی | بسیار لطیف، براق، سبک، گرانقیمت | پالتوهای لوکس، کتهای رسمی |
| موهر + پشم | گرمتر، مقاومتر، اقتصادیتر | پالتو، پانچو، کت زمستانی |
| موهر + اکریلیک | سبک، ارزانتر، مناسب تولید انبوه | مانتو، ژاکت، بافت |
| موهر + پلیاستر | دوام بالا، ضدچروک، فرمپذیر | کتوشلوار، دکوراسیون |
| موهر + نایلون | افزایش استحکام و کشسانی | لباسهای روزمره و بادوام |
* بیشتر بخوانید: پارچه بیسکویتی چیست؟
انواع پارچه موهر بر اساس بافت و ظاهر
۱. موهر کلاسیک(Traditional Mohair)
موهر کلاسیک رایجترین و شناختهشدهترین نوع موهر است که بافتی لطیف، پفدار و درخشان دارد. این نوع پارچه ظاهر رسمیتری ایجاد میکند و بهدلیل ایستایی مناسب، برای لباسهای شیک و ساختارمند انتخابی ایدهآل است.
- بافت لطیف و پفدار
- درخشندگی بالا
- مناسب کت، پالتو و لباسهای رسمی
۲. موهر برسخورده(Brushed Mohair)
در این نوع، سطح پارچه پس از بافت با برسهای مخصوص پرداخت میشود تا پرزها آزاد شده و بافتی بسیار پفدار و مخملمانند ایجاد شود. نتیجه پارچهای گرم، نرم و حجیم است که برای پوشاک زمستانی فوقالعاده عمل میکند.
- سطحی بسیار پفدار و پرزدار
- حس لمس مخملی
- مناسب پالتوهای زمستانی و پانچو
۳. موهر حلقهای(Loop Mohair)
این نوع موهر با ایجاد حلقههای کوچک و برجسته روی سطح پارچه، ظاهری هنری، متفاوت و فشنپسند ارائه میدهد. بافت خاص آن باعث میشود لباسها حالت سهبعدی و جذاب پیدا کنند و برای طراحیهای خاص بسیار محبوب است.
- بافت حلقهحلقه و برجسته
- ظاهر هنری و متفاوت
- مناسب کتهای خاص، مانتوهای فشن و دکوراسیون
۴. موهر ترکیبی سبک(Lightweight Mohair Blend)
این نوع موهر با ترکیب الیاف سبکتر تولید میشود و برای لباسهایی که نیاز به گرمای ملایم و وزن کم دارند مناسب است. بافت ریزتر و نازکتر آن باعث میشود برای استفاده روزمره و لباسهای نیمهزمستانی انتخابی کاربردی باشد.
- مناسب لباسهای نیمهزمستانی
- بافت نازکتر و ریزتر
- مناسب بلوز، کت سبک، لباسهای روزمره شیک
۵. موهر ضخیم(Heavy Mohair)
موهر ضخیم با تراکم بالا و وزن بیشتر بافته میشود و یکی از گرمترین انواع موهر به شمار میرود. این نوع پارچه برای مناطق سردسیر و لباسهایی که باید گرمای زیادی حفظ کنند، بهترین گزینه است.
- تراکم بالا، بسیار گرم
- مناسب پالتوهای زمستانی و لباسهای فضای باز
- جدول مقایسه انواع موهر
| نوع موهر | ضخامت | لطافت | درخشندگی | گرما | کاربرد |
| کلاسیک | متوسط | زیاد | زیاد | متوسط | کت، کتوشلوار |
| برسخورده | زیاد | بسیار زیاد | متوسط | زیاد | پالتو، پانچو |
| حلقهای | متوسط | متوسط | کم | متوسط | مانتو، کت فشن |
| ترکیبی سبک | کم | متوسط | متوسط | کم | لباس روزمره |
| موهر ضخیم | زیاد | متوسط | کم | بسیار زیاد | پالتوهای سنگین |
* بیشتر بخوانید: پارچه موسلین و کاربردهای آن
ویژگیهای اصلی پارچه موهر
درخشندگی طبیعی مشابه ابریشم
الیاف موهر بهطور ذاتی سطحی صاف و براق دارند و همین باعث میشود پارچه جلوهای درخشان و چشمنواز پیدا کند. این درخشندگی طبیعی بدون نیاز به پرداختهای شیمیایی ایجاد میشود و ظاهر پارچه را لوکستر نشان میدهد.
مقاومت بالا در برابر چروک
ساختار ارتجاعی الیاف موهر باعث میشود پارچه پس از فشرده شدن یا تا خوردن، سریع به حالت اولیه برگردد. به همین دلیل موهر برای لباسهایی که باید همیشه مرتب و خوشفرم بمانند، انتخابی ایدهآل است.
گرم و سبک
موهر برخلاف بسیاری از پارچههای زمستانی، وزن زیادی ندارد اما گرمای قابلتوجهی تولید میکند. این ویژگی بهدلیل وجود هوا در میان الیاف پفدار آن است که مانند یک عایق طبیعی عمل میکند.
دوام عالی
الیاف موهر از نظر استحکام کششی بسیار قوی هستند و در برابر سایش، پارگی و تغییر شکل مقاومت بالایی دارند. همین موضوع باعث میشود لباسهای موهر عمر طولانیتری نسبت به بسیاری از پارچههای مشابه داشته باشند.
جذب رطوبت مناسب
موهر میتواند مقدار قابلتوجهی رطوبت را بدون احساس خیسی جذب کند. این ویژگی باعث میشود لباسهای موهر در شرایط مختلف آبوهوایی راحت و قابلتنفس باشند.
فرمپذیری خوب در دوخت
الیاف موهر انعطافپذیرند و هنگام دوخت بهخوبی حالت میگیرند. این ویژگی به طراحان و خیاطان اجازه میدهد فرمهای ساختارمند، چیندار یا آزاد را با کیفیت بالا اجرا کنند.
ظاهر لوکس و اشرافی
ترکیب درخشندگی، لطافت و بافت پفدار باعث میشود پارچه موهر ظاهری فاخر و اشرافی داشته باشد. به همین دلیل در لباسهای رسمی، پالتوهای لوکس و طراحیهای فشن بسیار محبوب است.
کاربردهای پارچه موهر
پارچه موهر بهدلیل ترکیب منحصربهفردی از گرما، لطافت، دوام و ظاهر لوکس در طیف گستردهای از پوشاک و محصولات دکوراتیو استفاده میشود. این پارچه در ضخامتها و بافتهای مختلف تولید میشود و همین تنوع باعث شده از لباسهای رسمی و زمستانی گرفته تا اکسسوریها و حتی دکوراسیون داخلی، همگی از موهر بهره ببرند. در ادامه مهمترین کاربردهای این پارچه را بررسی میکنیم:
پالتوهای زمستانی لوکس
موهر بهدلیل گرمای بالا، وزن کم و ظاهر اشرافی، یکی از بهترین گزینهها برای دوخت پالتوهای زمستانی است. بافت پفدار و درخشندگی طبیعی آن باعث میشود پالتو جلوهای فاخر و حرفهای داشته باشد.
* بیشتر بخوانید: نکات دوخت پارچه های کشی و کشباف
کت و کتوشلوارهای رسمی
در ترکیبهای سبکتر، موهر ایستایی بسیار خوبی دارد و در برابر چروک مقاوم است. همین ویژگیها آن را برای کتهای رسمی، کتوشلوارهای شیک و لباسهای مناسب مهمانیهای رسمی به گزینهای ایدهآل تبدیل میکند.
پانچو و شنل
بافت گرم و حجیم موهر باعث میشود پانچوها و شنلها فرم زیبا و ایستایی مناسبی داشته باشند. این نوع لباسها با موهر ظاهر بسیار شیک و زمستانی پیدا میکنند و برای استایلهای لایهلایه عالی هستند.
مانتوهای پاییزی و زمستانی
موهر در ضخامتهای مختلف تولید میشود و مدلهای سبکتر آن برای مانتوهای پاییزی و مدلهای ضخیمتر برای مانتوهای زمستانی مناسباند. این پارچه علاوه بر گرما، ظاهر شیک و مرتب به مانتو میدهد.
لباسهای فشن و خاص
انواع موهر حلقهای، برسخورده یا ترکیبی، بافتهای متفاوت و هنری ایجاد میکنند که برای طراحیهای خاص، فشنشوها و لباسهای استیتمنت بسیار محبوب هستند. این پارچه بهخاطر بافت سهبعدی و درخشش طبیعی، جلوهای متفاوت به لباس میدهد.
دکوراسیون داخلی (پرده، کوسن، روکش مبلمان)
موهر بهدلیل دوام بالا، بافت زیبا و مقاومت در برابر چروک، در دکوراسیون داخلی نیز کاربرد دارد. پردهها، کوسنها و روکش مبلمان با موهر ظاهری گرم، لوکس و ماندگار پیدا میکنند.
شال و اکسسوریهای زمستانی
لطافت و گرمای موهر آن را برای شال، کلاه، دستکش و سایر اکسسوریهای زمستانی بسیار مناسب میکند. این اکسسوریها علاوه بر گرمکردن، ظاهر شیک و باکیفیتی ایجاد میکنند.
نکات مهم در دوخت پارچه موهر
استفاده از آستر مناسب برای جلوگیری از چسبندگی به لباس زیر
پارچه موهر بهدلیل بافت پفدار و پرزدار ممکن است هنگام استفاده مستقیم روی لباس زیر یا پوشاک دیگر کمی اصطکاک ایجاد کند. دوخت آستر مناسب باعث میشود لباس راحتتر پوشیده شود، ایستایی بهتری داشته باشد و عمر پارچه افزایش یابد.
انتخاب سوزن ضخیم و تیز
الیاف موهر نسبتاً مقاوم هستند و برای دوخت نیاز به سوزنهای ضخیمتر و تیزتر دارند. استفاده از سوزن نامناسب میتواند باعث کشیدگی یا نخکش شدن پارچه شود. سوزن ضخیم و تیز حرکت روانتری روی بافت ایجاد میکند.
اتوکشی با بخار ملایم و بدون فشار مستقیم
موهر در برابر حرارت بالا حساس است و فشار مستقیم اتو میتواند پرزها را بخواباند یا ظاهر پارچه را تغییر دهد. بهترین روش استفاده از بخار ملایم و نگهداشتن اتو در فاصله کوتاه از سطح پارچه است تا چینها باز شوند بدون اینکه بافت آسیب ببیند.
برش با قیچی بسیار تیز برای جلوگیری از کشآمدن پرزها
پرزهای موهر هنگام برش ممکن است کشیده شوند و باعث نامرتب شدن لبهها شوند. استفاده از قیچی بسیار تیز و برش دقیق، مانع از نخکش شدن و تغییر فرم پارچه میشود و نتیجه کار تمیزتر خواهد بود.
توجه به جهت خواب پارچه هنگام برش
پارچه موهر دارای خواب مشخصی است که بر ظاهر نهایی لباس تأثیر مستقیم دارد. اگر خواب پارچه در بخشهای مختلف لباس یکسان نباشد، لباس جلوه نامرتب و ناهمگون پیدا میکند. بنابراین هنگام برش باید جهت خواب پارچه در همهٔ قطعات رعایت شود.
* بیشتر بخوانید: راهنمای دوخت پالتو زنانه برای مبتدیان
نکات نگهداری و شستوشو
- شستوشوی دستی با شوینده ملایم
- عدم استفاده از آب داغ
- خشککردن در سطح صاف
- پرهیز از چلاندن
- اتوکشی غیرمستقیم با بخار
- نگهداری در محیط خشک و دور از نور مستقیم
جمعبندی و نکات پایانی
پارچه موهر با ترکیب منحصربهفردی از لطافت، درخشندگی و دوام، یکی از ارزشمندترین انتخابها در دنیای مد و دکوراسیون است. این پارچه نهتنها برای لباسهای لوکس و رسمی، بلکه برای پوشاک روزمره و حتی دکوراسیون داخلی نیز کاربرد گستردهای دارد. بهویژه در ضخیمدوزی، موهر به دلیل تراکم و ایستایی مناسب، گزینهای بیرقیب برای پالتوهای سنگین، کتهای زمستانی و لباسهایی است که باید گرما و فرم پایدار داشته باشند.
اگر بهدنبال پارچهای هستید که هم زیبایی و شکوه را به استایل شما اضافه کند و هم کارایی و دوام بالایی داشته باشد، پارچه موهر بخرید، زیرا انتخابی هوشمندانه است. اکنون زمان آن رسیده که در طراحیها و دوختهای خود از این پارچه فاخر بهره ببرید و تفاوت را تجربه کنید.
