در این مقاله قصد داریم به بررسی نکات رسم الگو و دوخت دامن تنگ بپردازیم. ما برای اینکه بتوانیم در دوخت دامن از الگوهای مناسب استفاده کنیم باید با انواع الگوهای دوخت دامن آشنا باشیم و نسبت به سلیقه مشتری و بر اساس جنس پارچه‌ای که تهیه کرده بهترین مدل را به او پیشنهاد بدهیم.
معرفی انواع دامن و تأثیر طراحی آن بر فرم اندام
دامن‌ها در طراحی پوشاک زنانه تنوع بالایی دارند و هر نوع آن ویژگی‌های خاصی در فرم‌دهی به اندام و کاربردهای روزمره یا رسمی دارد. از میان انواع مختلف، سه مدل اصلی عبارت‌اند از:
- دامن تنگ (راسته): در این مدل همه قسمت‌های دامن جذب بوده و اندام تحتانی فرد در لباس مشخص است.
- دامن فون: این مدل همان ویژگی‌های دامن تنگ را دارد اما به طور محدود و به دلخواه می‌توانیم پایین دامن را کمی آزادتر بدوزیم.
- دامن تنگ با چاک پیلی دار: این مدل همان ویژگی‌های دامن تنگ را دارد اما با این تفاوت که در قسمت چاک با پیلی ای که به الگو میدهیم، دیگر پای فرد دیده نمی‌شود.
- دامن تنگ با چاک روی پا: همان دامن تنگ است با درز عمودی تزئینی است.
الگوی دامن تنگ (راسته) به‌عنوان پایه‌ای برای طراحی بسیاری از مدل‌ها مانند دامن فون کاربرد دارد. با افزودن خطوط طراحی نظیر برش‌ها، چین‌ها، پیلی‌ها و جیب‌ها، می‌توان مدل‌های متنوع و جذابی از دامن تنگ خلق کرد که هم کاربردی و هم زیباشناختی باشند.
نقش فرم، رنگ و جنس پارچه در ظاهر دامن
دامن‌های کوتاه و چسبان معمولاً بر اساس فرم اندام فرد طراحی می‌شوند و تأثیر مستقیمی بر نمایش تناسب اندام دارند:
- برای اندام‌های لاغر: دامن تنگ می‌تواند لاغری را بیشتر نمایان کند.
- برای اندام‌های چاق: ممکن است برجستگی‌ها را بیشتر نشان دهد، مگر اینکه با انتخاب مناسب پارچه و طراحی، این اثر تعدیل شود.
عوامل مؤثر در اصلاح یا تقویت فرم اندام شامل موارد زیر است:
| عامل طراحی | تأثیر بر اندام |
| نقش پارچه | طرح‌های شلوغ یا ساده می‌توانند حجم بصری را تغییر دهند |
| رنگ پارچه | رنگ‌های تیره اندام را باریک‌تر و رنگ‌های روشن آن را برجسته‌تر نشان می‌دهند |
| جنس پارچه | پارچه‌های کشی یا ضخیم در فرم‌دهی بهتر عمل می‌کنند |
| خطوط طراحی | خطوط عمودی اندام را کشیده‌تر، خطوط افقی آن را پهن‌تر و خطوط مایل تعادل ایجاد می‌کنند |
برای مثال، فردی با اندام درشت می‌تواند با انتخاب پارچه‌ای با راه‌راه‌های عمودی، ظاهر خود را کشیده‌تر و متناسب‌تر جلوه دهد.
در صورت تمایل به ثبت نام در دوره‌های آموزشی ما و دریافت مشاوره رایگان فرم زیر را کامل کنید.
اندازه‌های مورد نیاز برای رسم الگوی دامن تنگ
پیش از آغاز طراحی الگوی دامن، مرحله‌ی اندازه‌گیری به عنوان نخستین و مهم‌ترین گام باید با دقت کامل انجام شود. صحت این اندازه‌گیری‌ها تأثیر مستقیمی بر تناسب، فرم نهایی و راحتی پوشش دارد. هرگونه بی‌دقتی در این مرحله می‌تواند منجر به ایراداتی در دوخت و ظاهر نهایی دامن شود. مواردی که ما باید اندازه‌گیری کنیم دو دسته هستند: اندازه‌های طولی و اندازه‌های عرضی.
اندازه‌های طولی
قد دامن: متر را روی کمر دامن مشتری در قسمت جلو بدن گذاشته تا در راستای زانو مشتری قد دلخواه دامن خود را به ما نشان دهد. ما با نگاه کردن از داخل آینه قد دلخواه مشتری را اندازه می‌زنیم. قد شلوار متر را روی کمر شلوار مشتری در قسمت پهلو بدن او گذاشته و برای شلوار اسپرت فاصله قدی تا زمین را بدون کفش اندازه‌گیری می‌کنیم اما برای شلوار مجلسی قد شلوار با کفش و تا نصف پاشنه آن اندازه‌گیری می‌شود.
بلندی باسن بزرگ: متر را روی کمر در قسمت پهلو گذاشته و تا برجسته‌ترین قسمت باسن بزرگ را اندازه‌گیری می‌کنیم. لازم به ذکر است که این مورد را یک بار از کمر بالاتنه اندازه می‌زنیم و یک بار از کمر دامن و هر دو عدد را یاداشت می‌کنیم.
اندازه های عرضی
دور کمر: متر را از پشت در گودترین جای بدن مشتری گذاشته و به دور کمر او می‌چرخانیم این بار نیز مجدداً دو انگشت خودمان را به زیر متر میگذاریم و فرصت دم و بازدم را به مشتری میدهیم تا مطمئن شویم که او با این اندازه احساس راحتی دارد. در مرحله بعد یکبار دیگر همه مراحل اندازه گیری کمر را انجام میدهیم اما این بار متر را در جای دلخواه مشتری که قصد دارد کمر دامن و یا شلوار خود را سفارش دهد قرار میدهیم. لازم به ذکر است که کمر دامن و شلوار می‌تواند نسبت به مدل و سلیقه مشتری از گودی کمر پایین‌تر بیاید.
***** پیشنهاد ما برای تعیین محل کمر دامن خط ناف است البته به شرط آن که فرد شکم نداشته باشد. اگر مشتری شکم برجسته ای داشت پیشنهاد میدهیم محل کمر دامن را در گودی کمر قرار دهد.
دور باسن: متر را از پشت فرد روی برجسته ترین قسمت باسن بگذارید و دور بدن او بچرخانید. دور تا دور متر باید در یک راستا باشد دو انگشت خود را مجدداً زیر متر بگذارید. باید دقت کنید حجم اضافه‌ای زیر متر وجود نداشته باشد حتی اگر خانم شکم داشته باشد در این اندازه گیری آن را لحاظ نمی‌کنیم.
دور شکم: در صورتی که مشتری شکم برجسته‌ای داشته باشد از روی برجسته‌ترین قسمت شکم، متر را دور تا دور شکم او می‌چرخانیم و عدد آن را به عنوان دور شکم یادداشت می‌کنیم.
نکته: دور شکم را فقط برای کسانی اندازه می‌گیریم که شکم فرمدار و ثابتی دارند و نه کسانی که با پوشیدن لباسهای تنگتر از سایز خودشان باعث تغییر فرم شکمشان شده‌اند به طور مثال وقتی دکمه شلوار جین مشتری و یا کش شلوار او خیلی جذب یا حجیم باشد این توهم را در فرد به وجود می آورد که شکم دارد حال اگر او به جای این شلوار یک جوراب شلواری نازک را بدون شورت بپوشد، خواهد دید که شکمی برجسته ندارد.
نکات رسم الگو و دوخت دامن تنگ
رسم الگوی دامن تنگ یکی از بنیادی‌ترین مراحل در آموزش طراحی و دوخت است. این الگو به‌عنوان الگوی پایه شناخته می‌شود و بسیاری از مدل‌های دیگر دامن بر اساس آن ساخته می‌شوند. بنابراین، دقت در رسم و تنظیم آن نه‌تنها تناسب لباس را تضمین می‌کند، بلکه کیفیت نهایی دوخت را نیز ارتقا می‌دهد. از سوی دیگر، توجه به فرم اندام مشتری و انتخاب صحیح خط کمر، نقشی کلیدی در زیبایی و هماهنگی لباس ایفا می‌کند.
الگو همواره به صورت ½ رسم شده و روی دولای پارچه برش داده می‌شود. این روش باعث می‌شود تقارن لباس حفظ شود و نتیجه نهایی دقیق‌تر باشد.
رسم الگوی دامن تنگ
در الگوی زیر خطوط الگو را طبق راهنمای زیر بکشید:
خطوط ممتد در الگو را به روش زیر می‌کشیم:
۱ ← ۲ = ½ دور باسن + ۱ سانت ثابت
2← 3 = ¼ دور باسن + ۱ سانت ثابت
١ ←٤ = قد دامن
٢ ← ٦ = قد دامن
۳← ٥ = قد دامن
خطوط ._ ._ . در الگو را به روش زیر می‌کشیم:
۱ ← ۷ = بلندی باسن بزرگ
۲ ← ۹ = بلندی باسن بزرگ
۳ ← ۸ = بلندی باسن بزرگ
برای کشیدن خط باسن کوچک از نقطه های ۱ ، ۲ و ۳ به اندازه نصف بلندی باسن بزرگ پایین می‌آییم.
خطوط —– در الگو را به روش زیر می‌کشیم:
1← 10 = ۲ سانت ثابت (نقطه ۱۰ به ۷ وصل می‌شود.)
۳ ←۱۱ = ۲ سانت ثابت (این خط را به صورت هلالی به باسن کوچک وصل می‌کنیم.)
۳ ← ۱۲ = ۲ سانت ثابت (این خط را به صورت هلالی به باسن کوچک وصل می‌کنیم.)
12← ۱۳ = ۸ سانت ثابت (نقطه ۱۳ را عمود می‌کنیم تا نقطه ١٤ بر روی خط باسن کوچک بدست آید.)
۱۳ ←۱۵ = ۳ سانت ثابت (از نقطه ١٤ به ۱۵ وصل می‌کنیم.)
خطوط …….. را به روش زیر می‌کشیم:
10 ← 16 = 1 سانت ثابت (نقطه 16 به 11 وصل شود.)
10 ← 17 = ½ (فاصله نقطه 10 تا 11) ( نقطه 17 را عمود می‌کنیم تا نقطه 18 روی خط باسن بزرگ بدست آید.)
خطوط —– اطراف نقطه 17 را به روش زیر می‌کشیم:
در طرفین نقطه 17 از هر طرف 1.5 سانت ثابت علامت می‌زنیم و نقاط بدست آمده را توسط خطکش به نقطه 18 روی خط باسن بزرگ وصل می‌کنیم.
خطوط —– اطراف نقطه 5 را به روش زیر می‌کشیم:
در طرفین نقطه 5 از هر طرف 1.5 سانت ثابت علامت می‌زنیم و نقاط مشخص شده را توسط خطکش به نقطه 8 وصل می‌کنیم.
نکات تکمیلی در مورد رسم الگوی چارچوب دامن تنگ
۱- برای کشیدن الگوی دامن تنگ از بزرگترین اندازه عرضی استفاده می‌کنیم.
مثال: اگر عدد دور شکم خانمی بزرگتر از عدد دور باسنش باشد در کشیدن الگو از اندازه دور شکم به جای اندازه دور باسن استفاده می‌کنیم.
۲ – برای کشیدن هلالی‌های پهلو در دامن تنگ همان طور که در تصویر می‌بینید باید به فرم اندام مشتری در قسمت پهلو دقت داشته باشیم یعنی اگر کسی از کمر تا خط باسن کوچک خود اندامی صاف داشته باشد پهلو را زیاد هلال نمی‌کنیم و آن را دیرتر صفر کرده و از خط باسن کوچک پایین می‌آییم ولی اگر پهلو صاف نبوده و دارای برجستگی باشد یا گوشتی باشد خط آن را زودتر یعنی در محدوده خط باسن کوچک صفر می‌کنیم
3- ویژگی‌های اندام در خانم‌ها را به سه دسته شکم برجسته باسن برجسته و ران برجسته تقسیم‌بندی می‌کنیم.
* خانمی که شکم برجسته دارد: در هنگام ترسیم الگوی دامن تنگ نقطه ۳ را با استفاده از فرمول زیر رسم می‌کنیم:
2 ← ٣ = ¼ دور باسن + 2 سانت ثابت (در واقع الگوی جلوی دامن بزرگتر از الگوی پشت آن می‌شود.)
* خانمی که باسن برجسته دارد در هنگام ترسیم الگوی دامن تنگ نقطه ۳ را با استفاده از فرمول زیر می‌کشیم:
1 ← ٣ = ¼ دور باسن + ۱ سانت ثابت (در واقع الگوی پشت دامن بزرگتر از جلوی آن می‌شود.)
* خانمی که ران برجسته دارد ما به مشتری‌ای که هم شکم و هم باسن برجسته‌ای دارد و فرم بدنش گرد است در اصطلاح ران برجسته می‌گوییم در هنگام ترسیم الگو برای این فرد نقطه ۳ را با استفاده از فرمول زیر می‌کشیم:
۱ ← 3 = ½ (۱ ← 2)
چک کردن خط کمر دامن تنگ
ما برای چک کردن خط کمر به تعریف الگو و اندام نیاز داریم.
الگو: الگو به وسیله اندازه‌هایی که از مشتری گرفته‌ایم کشیده شده است.
اندام: اندام سایز مشتری است که باید محاسبه شود.
تفاوت الگو و اندام را به روش زیر به دست می آوریم:
الگو = ½ دور باسن + ۱ – ۱۲ سانت ساسون‌های طبیعی که روی الگو کشیده‌ایم.
اندام = ½ دور کمر دامن
نکته: دادن یک سانت گشادی به الگو ثابت و اجباری است حتی اگر لباس به صورت جذب سفارش داده شده باشد. اعمال این گشادی در لباس اصلا دیده نمی‌شود.
متراژ پارچه برای دامن تنگ
متراژ = قد دلخواه دامن مشتری + 10 سانت جای دوخت
*** اگر عدد عرضی (دور باسن یا دور شکم) خانومی که برای الگو می‌کشیم در عرض پارچه جای بگیرد، یک قد کافی است. ولی اگر عدد عرضی خانومی به اضافه 10 سانت از عرض پارچه بزرگتر باشد، قد دامن 2 برابر شده که در اصطلاح به آن دو قد گفته می‌شود.
در صورت تمایل به ثبت نام در دوره‌های آموزشی ما و دریافت مشاوره رایگان فرم زیر را کامل کنید.
جمع‌بندی و نکات پایانی
در این مقاله، مراحل طراحی و دوخت دامن تنگ به‌صورت گام‌به‌گام بررسی شده است؛ از معرفی انواع دامن و تأثیر طراحی آن بر فرم اندام تا انتخاب دقیق خط کمر. در ادامه اندازه‌گیری‌های لازم برای رسم الگو به‌طور کامل توضیح داده شده‌اند و اصول رسم الگوی دامن تنگ نیز در ادامه بررسی شده است.
دامن تنگ به‌عنوان اولین پروژه عملی در دوره آموزش نازک‌دوزی آموزشگاه بکسا (آکادمی مظفر) ارائه می‌شود و پایه‌ای برای یادگیری دقیق‌تر سایر دامن‌ها می‌باشد.
